Կազմել բառդ բառեր առաջին բաղադրիչները փոխելով

Հյուրասենյակ — ննջասենյակ

Հյուրատուն — առանձնատուն

Լեռնագագաթ — քառագագաթ

Բաղաձայն — քաղցրաձայն

Հարթավայր — ծննդավայր

Լավատես — վատատես

Ասֆալտապատ — ականապատ

Մարտադաշտ — սահադաշտ

Խաղընկեր — պարընկեր

Զորակազմ — հավասարակազմ

Հայոց լեզու

.Տրված տեքստերը փոխադրի՛ր` ընդհանուր վերնագիր և հետևություն գրելով:

Ա. Ծխելու վնասակար լինելու մասին բավականին շատ փաստարկներ կան: Սակայն շվեյցարացի բժիշկները ևս մեկ, շատ լուրջ փաստարկ են բերում: Նրանք էլեկտրոնային սարքավորումներով Լոզանի սիմֆոնիկ նվագախմբի հարյուրավոր երաժիշտների լսողությունն ստուգել են ու պարզել, որ չծխողները երաժշտական շատավելի լավ լսողություն ունեն, քան նրանք, ովքեր ծխախոտին գերի են: Բժիշկները եզրակացրել են, որ ծխելն ու լուրջ երաժշտությունն անհամատեղելի են:

Ծխելը վնասում է արողջությունը։

Բավականին շատ փաստարկներ կան, որ ծխելը վնասակար է։ Շվեյցարացի բժիշկները սակայն շատ լուրջ փաստարկ են բերում, Լոզանի սիմֆոնիկ նվագախմբի հարյուրավոր երաժիշտների լսողությունները լսել են ու պարզել, շատ ավելի լավ լսողություն ունեն նրանք, ովքեր չէն ծխում քան ովքեր ծխախոտի գերի էն։ Բժիշկների եղրակացուցյունը վկայում է այն փաստը, որ ծխելն ու լուրջ երաժշտությունն անհամատեղել էի։

Բ. 1992 թվականին Բարսելոնի ամառային խաղերի կազմակերպիչներն ամեն ինչ անում էին, որ դա լիներ օլիմպիադա՝ առանց ծխախոտի ծխի: Որոշվել էր ծխախոտ չվաճառել բոլոր այն վայրերում, որտեղ պիտի մրցույթ անցկացվեր: Արգելված էր ծխախոտի գովազդը: Եվ իհարկե, խոսքը միայն մարզական շենքերի ու մարզադաշտերի մասին չէր, այլ նաև՝ օլիմպիական գյուղի և մշակութային կենտրոնների:

Օլիմպիադան արգելում է ծխել։

Բարսելոնի ամառային խաղերի կազմակերպիչներն ամեն ինչ անում էին 1992 թվականին, որ առանց ծխախոտի ծխի լիներ օլիմպիադա։ Արգելված էր ծխախոտի գովազդը բոլոր այն վայրերում, որտեղ պիտի մրցույթ անցկացվեր,որոշվել էր ծխախոտ չվաճառել, և արգելված էր ծխախոտի գովազդը։ Եվ իհարկե, խոսքը միայն մարզական շենքերի ու մարզադաշտերի մասին չէր, այլ նաև՝ օլիմպիական գյուղի և մշակութային կենտրոնների:

2.Բառակապակցության  իմաստն  արտահայտիր  մեկ  բառով:

Թագավորական աթոռ — գահ

քաղաքամերձ բնակավայրվատ —

լուր հաղորդող — լրաբեր

ձիերի խումբ — երամակ

հաճելի հոտ — բյուրավետ

կովերի խումբ — նախիր

Ձկների խումբ — վտառ

մեղուների խումբ — պարս

3.Փակագծերում  տրվածներից  ընտրիր  փոխաբերական  իմաստ  ունեցող  բառը;

Բնակատեղին  հետզհետե  ընկղմվեց  (սև, գիշերային, ամենակուլ)  խավարի մեջ:Ձորի վրա ծիծեռնակի  (կիսաքանդ, տխուր, թափուր) բույնն էր  կախվել  անպաշտպան:(Տխու ր, թ խպոտ, ամպամած) երկնքից  անձրևն  էր   մաղում շիկացած  հողին:Դու եկար սպիտակ շորերով, երբ (ձմռան, ցուրտ, վշտահար) երեկոն էր  իմ սրտում:Կանաչների  միջով  հևասպառ  հոսում  էր (լեռնային, վրդովված, վճիտ)  գետակը:

4. Երկու շարքից առանձնացնել դարձվածքն  ու նրա բացատրությունը:

Ականջին օղ անել — մտապահել

Ահը սիրտն ընկնել — երկյուղել

Անվանը մուր քսել — անարգել

Անդանակ մորթել — տանջել

Առյուծ կտրել — խիզախանալ

Բռունցք  թափ  տալ — սպառնալ

Արձան կտրել — քարանալ

Բախտը  ժպտալ — հաջողվել

Բառերը  քամուն  տալ — շատախոսել

Բերանը  բաց  մնալ — հիանալ

5.Տրված  բարդ  բառերի  առաջին  բաղադրիչները  փոխելով՝ ստացիր  նոր  բառեր:

Բարձրագագաթ — սրագագաթ

Քաղցրաձայն — բաղաձայն

Սահադաշտ — հարթադաշտ

Օրագիր — ծացկագիր

ցատկահարթակ — պարահարթակ

հոռետես — լավատես

գինետուն — առանձնատուն

գործընկեր — զուգընկեր

Հայոց լեզու

.Ըստ տրված կաղապարների`նախադասություններ կազմի´ր: Բարդ համադասակա՞ն, թե՞ստորադասական նախադասություններ ստացվեցին:

Արամը և Արսենը գնացին այնտեղ, որտեղ շատ երեխաներ կային.:

Թռչունները երամով թռչում էին, ու հանդիպեցին մյուս երամին:

Վեց, կամ յոթ հոգի եկել են:

Աշակերտները, և ուսուցչուհին միասին գնացին Դիլիջան էքսկուրսյաի:

 Նրան միշտ կարելի էր տեսնել կամ դուրսը, կամ սրջարանում

Ե՛վ աշակերտները, և՛ուսուցչական կազմը միասին մասնակցում էին միջոցառմանը :

Ո՛չ Անահիտն էր հասկանում հանրահաշվի խնդիրը, ո՛չ Արմինեն:

Թե՛ հանդիպել միմիանց դրսում, թե՛ տանը:

Կամ սովորել Բրյուսվում կամ Պոլիտեխնիկում:

Սիրել միմիյանց , թե՞ հարգել միմիյանց:

2.Տեքստը երեք նախադասությամբ փոխադրիր`

ա) աոաջին և երկրորդ, չորրորդ և հինգերորդ նախադասությունները մեկական նախադասություն դարձնելով,

բ) երկու նախադասություն հանելով:

Գայլն անցնում էր մի վրանի մոտով: Նա տեսավ, որ այնտեղ հովիվները գառան միս են ուտում: Այդ փաստն անարդարացի թվաց ու շատ նեղացրեց գայլին: Նա մոտեցավ հովիվներին ու բողոքեց: Ասաց.

-Ի՞նչ հարայ-հրոց կբարձրացնեիք, եթե ձեր արածն անեի՛:

Գայլն անցնում էր մի վրանի մոտով և տեսավ որ այնտեղ հովիվները գառան միս են ուտում։

3.Տեքստը համառոտ փոխադրի՛ր:

Մի անգամ բախտ ունեցա լսելու, թե ինչպե՛ս էին աչքերը գանգատվում: -Իրո՛ք, շատ դժբախտ ենք,- ասացին նրանք:- Արդեն մի քանի հարյուրամյակ է, ինչ շատ դժվար ենք ապրում: Մենք միշտ սովոր ենք տեսնելու, որ Արևն է պտտվում Երկրի շուրջը: Բայց հանկարծ հայտնվեց այդ Կոպեռնիկոսը, հայտնվեց այդ Գալիլեյը, և նրանք ապացուցեցին, որ սխալվում ենք, որովհետև Երկի՛րն է պտտվում Արևի շուրջը: Նայում ենք ջրին ու տեսնում, որ ջուրը մաքուր ու զուլալ է: Բայց հայտնվեց հոլանդացի Լևենհուկը, հայտնագործեց մանրադիտակն ու հետն էլ անամոթաբար հայտարարեց, որ ջրի կաթիլի մեջ ավելի շատ կենդանի արարած կա, քան գազանանոցում: Գիշերը նայում ենք երկնքին, ա՛յ, այնտեղ, վերև: Երկինքը սև է, կասկած լինել չի կարող, ախր լա՛վ ենք տեսնում: Բայց պարզվում է, որ այստեղ էլ ենք սխալվել: Մեզ մոտեցնում են աստղադիտակին, ու վերևում միլիոնավոր աստղեր ենք տեսնում: Այնպես որ, հիմա անվիճելի է ու ապացուցված, պիտի անցնենք թոշակի: Լա՛վ: Բայց էլ ո՞վ կնայի մանրադիտակներով ու հեռադիտակներով:

4.Տեքստը համառոտ փոխադրի՛ր և հետևություննե՛ր արա: Եթե մեկը հայտնվի և լրջորեն պնդի, թե երկրի միջուկը մարմելադից է, միանգամից կասենք, որ բնության մեջ մարմելադ չի լինում, դա մարդկային խոհանոցի արդյունք է, ու դրա գոյությունը ենթադրում է մրգատու ծառերի, դրանց պտուղների առկայություն: Կասենք, որ մարդիկ չգիտեն էլ, թե ինչպե՛ս կարելի է բուսականությունն ու խոհանոցային արվեստը երկրի ընդերք տեղափոխել: Հետո էլ հետազոտություններ կատարելու և պարզելու փոխարեն, թե արդյո՞ք երկրի միջուկն իսկապես մարմելադից է, հարց կտանք, թե այդ ի՞նչ մարդ է, որ նման միտք է հղացել: Կամ հենց իրեն կհարցնենք, թե դա որտեղի՞ց է

նրան հայտնի դարձել: Իսկ մարմելադի մասին դժբախտ վարկածի հեղինակը խորապես կվիրավորվի և մեզ կմեղադրի, թե կեղծ գիտական նախապաշարմունքի պատճառով մերժում ենք իր պնդումն ու չենք կարողանում օբյեկտիվորեն գնահատել

Գործնական հայոց լեզու

1.Սկզբից տասը-տասներկու նախադասություն ավելացրո՛ւ, որ ամբողջական տեքստ դառնա:

Նորից երկնքում լողում էր լուսինը: Կաթնավուն լույսի մեջ ուրվագծվում էին լեռները: Քամին շոյում էր տղայի դեմքը, և քաղաքը կանչում էր բյուրավոր լույսերով։

Մի բարձրահարկ շենքում ապրում էր Դաննի անունով մի տղա։ Նա մի օր որոշեց սպասել մինչև մութը ընկնի որ բարձրանա շենքի տանիք և վայելի հիանալի գիշերային տեսարանը։ Անցավ մի քանի ժամ և արդեն երեկո էր նա բարձրացավ տանիք և տեսավ, որ նորից երկնքում լողում էր լուսինը: Կաթնավուն լույսի մեջ ուրվագծվում էին լեռները: Քամին շոյում էր տղայի դեմքը, և քաղաքը կանչում էր բյուրավոր լույսերով։

2.Տեքստը մեկ նախադասությամբ փոխադրի՛ր:

Սրր Ուոլթըր Ռլեյնը (անգլիացի պետական գործիչ և ծովագնաց) Ամերիկայից Անգլիա բերեց երկու բույս` կարտոֆիլն ու ծխախոտը: Հավանաբար, նա Անգլիայում առաջին ծխողն է եղել:

Մի երեկո, երբ աշխատասենյակում նստած իր ծխամորճն էր ծխում, հայտնվեց ծառան` մի նամակ ձեռքին: Վերջինս ծխող մարդ երբեք չէր տեսել և կարծեց, թե տերն այրվում է: Նա նամակը զցեց և ահաբեկված դուրս վազեց` գոռալով. — Տերս այրվում է, տերս այրվում է, ծուխը դուրս է զալիս նրա քթից ու բերանից: Հետո շտապ մի դույլ ջուր բերեց և տիրոջ վրա լցրեց: Վերջինս չհասցրեց անգամ բացատրել, թե ի՛նչ է իր ձեռքինը:

Անգլիացի պետական գործիչ և ծովագնաց Սրր Ուոլթըր Ռլեյնը, նա Անգլիայում առաջին ծխողն է եղել երբ, Ամերիկայից Անգլիա բերեց երկու բույս` կարտոֆիլն ու ծխախոտը։ Նա մի երեկո իր աշխատասենյակում նստած իր ծխամորճն էր ծխում, երբ ներս մտավ նրա ծառան մի նամակ ձեռքին, նա երբեք ծխող մարդ չէր տեսել, երբ տեսավ իր Տերն ծխում է նրան թվաց տերն այրվում է, շտապ գնաց և մի դույլ ջուր բերեց և լցրեց տիրոջ վրա

3.Սխալները գտի՛ր և

ա) ըստ կազմված խոսքի` կետադրությունը ճշտի՛ր. բ) ըստ կետադրության` խոսքը ճշտի՛ր:

Մի անգամ, ուշ երեկոյան, Ռեզերֆորդը մտավ լաբորատորիա: Թեև ուշ էր, բայց նրա բազմաթիվ աշակերտներից մեկը հակված էր գործիքների վրա ու ինչ-որ բան էր անում: -Ի՞նչ եք անում այսքան ուշ,- հարցրեց գիտնականը: -Աշխատում եմ,- հետևեց պատասխանը: Ռեզերֆորդը զարմացավ, ինչո՞ւ, ցերեկն ի՞նչ էիք անում: -Աշակերտը պատասխանեց,- որ ցերեկն էլ է աշխատում: -Վաղ առավոտյան է՞լ եք աշխատում:

-Այո՛, պրոֆեսո ´ր,- հաստատեց աշակերտը`հայտնի գիտնականի շուրթերից գովեստի խոսքեր լսելու հույսով: Ռեզերֆորդը մռայլվեց ու զայրացած հարցրեց, թե իսկ ե՞րբ եք մտածում:

4.Բաց թողնված ստորակետերը կամ փակագծերը նշանակի՛ր:

Այս գիրքը, դու դեմ չես լինի չէ՞, կնվիրենք Գևորգին:
Տատիկին ծաղիկներ կտանես, նա այնքա՜ն շոյված կզգա:
Այդ նամակն ուղարկված էր, ինքներդ տեսաք, լրագրում տպելու համար:
Փոքրիկները խաղալիքից ու քաղցրավենիքից բացի, ինձ գոնե այդպես է թվում, ուրիշ բան չեն էլ ուզում:
Հանկարծ տեսավ իրենց հին մի կողմի թեքված տունը՝ (ի՜նչ անհոգ ու ուրախ էր ապրել այնտեղ) և բակի ծեր թթենին։

Հայոց լեզու

1.Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրի՛ր այնպես, որ տարբեր իմաստներ ունենան:

Անգղերի կռնչոցից վախեցած, ձիերը խլշեցին ականջները:

Անգղերի կռնչոցից, վախեցած ձիերը խլշեցին ականջները:

Ժայռի կատարին բազմած, արծիվն ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին:

Ժայռի կատարին բազմած արծիվն, ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին:

Այս անգամ ուրիշ կաս-կարմիր փողկապով էր, նոր ածիլված դեմքով անսովոր առույգ ու կենսուրախ:

Այս անգամ, ուրիշ կաս-կարմիր փողկապով, էր նոր ածիլված դեմքով, անսովոր առույգ ու կենսուրախ:

Տիկին Նվարդը` գլխին մի խայտաբղետ մեծ գլխարկ, ուրախ- ուրախ անցնում էր:

Տիկին Նվարդը, գլխին մի խայտաբղետ մեծ գլխարկ, ուրախ- ուրախ անցնում էր:

Օրիորդը գլուխը կախեց, մտածության մեջ ընկավ Սամվելը, նրա սիրելին փորձանքին էր ընդառաջ գնում:

Օրիորդը գլուխը կախեց մտածության մեջ ընկավ, Սամվելը` նրա սիրելին, փորձանքին էր ընդառաջ գնում:

Մանուկները գնում էին ծանոթ արահետով, որ տանում էր դեպի բուրգի քարանձավները, սիրելի և երկյուղալի վայրեր:

Մանուկները գնում էին ծանոթ արահետով, որ տանում էր, դեպի բուրգի քարանձավները, սիրելի և երկյուղալի վայրեր:

2.Ավելորդ բառերը գտի՛ր և նախադասություններն ուղղի՛ր:

ավանաբար հաջողությամբ կպսակվի նախարարի այս նոր ձեռնարկը երևի:

Հավանաբար հաջողությամբ կպսակվի նախարարի այս նոր ձեռնարկը

Սրա հիման վրա կլինի հիմքը:

Սրա վրա կլնի հիմքը։

Մի հատ լուրջ հակաճառություն ունեմ:

Մի լուրջ հակաջառություն ունեմ։

Պատմությունս վերաբերում է հենց քո ընկերոջ մասին:

Պատմությունս վերաբերում է հենց քո ընկերոջը։

Ի՞նչ բան է հրաբուխը:

Ինչ է հրաբուխը։

Ի՞նչ բան են մթնոլորտային ճակատները:

Ի՞նչ են մթնոլորտային ճակատները։

Հեռախոսը դա շքեղություն չէ:

Հեռախոսը շքեղություն չէ:

Նա պատերազմից հետո այդ կողմերը եկող աոաջին և միակ մարդն էր:

Նա պատերազմից հետո այդ կողմերը եկող աոաջին մարդն էր

Դու անպայման մեծ հաջողության կհասնես երևի:

Դու անպայման մեծ հաջողության կհասնես:

3.Նախադասության մեջ ձևով կամ իմաստով սխալ գործածված բառերն ուղղի՛ր:

Թռչունները կարողանում են չվել ինչպես երամներով, այնպես էլ առանձին անհատներով:

Թռչունները կարողանում են չվել երամներով։

Դաք չափազանցացնում եք վտանգը:

Դուք չափազանցնում եք վտանգը։

Խոսքը գնում է նրա մասին:

Խոսքը նրա մասին է։

Հաճելի տեսք չի թողնում:

Հաճելի տեսք չունի։

Բանն ինչո՞ւմն է,- հարցրեց ոստիկանը:

Բանն ինչում է, — հարցրեց ոստիկանը։

Գործը նրանում է, որ բոլորը մոռացել են ուխտի մասի:

Հարցը նրանում է, որ բոլորը մոռացել են ուխտի մասի:

Նախադասության մեջ շարադասության սխալ կա. ուղղի՛ր:

Որոշակիորեն արահետը ձգվեց բլուրն ի վեր, ու հասկացա, որ հասել ենք բլրի ստորոտին:

Որոշակիորեն արահետը ձգվեց բլուրն ի վեր, ու հասկացանք, որ հասել ենք բլրի ստորոտին:

Դանակով ծակծկող փշերն ու լիանաները կտրում ու ճամփա էր բացում ետրից եկողների համար:

Դանակով ծակծկող փշերն ու լիանաները կտրում ու ճամփա էր բացում ետևից եկողների համար:

Նա աղմկոտ էր շնչում, բայց անաղմուկ ոտքերը դնում էր փափուկ խոտի վրա:

Նա աղմկոտ էր շնչում, բայց ոտքերը անաղմուկ դնում էր փափուկ խոտի վրա:

Շատ հեշտ էր բարձրանում, կարծես հարթ քայլում էր ճանապարհով:

Շատ հեշտ էր բարձրանում, կարծես քայլում էր հարթ ճանապարհով:

Շատ լավ խոտերի բույնը քողարկում էին:

Խոտերի բույնը շատ լավ քողարկում էին:

4.Տեքստը կարդա՛ և քարի վրա պայմանագիր ստորագրելու արարողությունն այնպես նկարագրի՛ր, որ հավաստի հնչի (փորձի՛ր պահպանել պատմական կոլորիտը, արարողության հանդիսությունը , մասնակիցների հագուստ-կապուստը, զենք ու զրահը և այլն):

Ժնևում, ՄԱԿ-ի թանգարանում, ի թիվս բազմաթիվ այլ ցուցանմուշների, աշխարհում առաջին խաղաղ դաշնագիրն է պահվում: Այդ եզակի «փաստաթուղթը» մեր թվարկությունից առաջ 1290 թվականին է կազմվել, «ստորագրել են» եգիպտական փարավոնը և խեթերի թագավորը: Դաշնագիրը քարի վրա է փորագրված և տեքստի տակ ստորագրության փոխարեն երկու տիրակալների անձնական խորհրդանիշներն են քանդակված:

ՄԱԿ-ի թանգարանը որը գտնվում է Ժնևում, այնտեղ է գտնվում աշխարհում առաջին խաղաղ դաշնագիրը։ 1290 թվականին կազմվել է այդ եզակի «փաստաթուղթը»,եգիպտական փարավոնը և խեթերի թագավորնը «ստորագրել են»։փորագրված և տեքստի տակ ստորագրության փոխարեն երկու տիրակալների անձնական խորհրդանիշներն են քանդակված: (Դաշնագիրը քարի վրա է)

Հայոց լեզու

Տրված բառերին ում, ի՞նչ(ը), ինչի՞ն, ինչո՞վ հարցերին պատասխանող լրացումներ ավելացնելով՝ կազմի՛ր բառակապակցություններ:

Սիրել — սիրել ընտանիքը- սիրել երկիրը- սիրել հոգով

Կտրտել — կտրել մազերը- կտրել մկրատով

Մատուցել — մատուցել հաջախորդին- մատուցել ուտեստը- մատուցել

Մոտեցնել- մոտեցնել հաճախերդին-մոտեցնել հաշիվը- մոտեցնել սեղանին-մոտեցնել սկուտեղով

Հանգստացնել — հանգստացնել երեխային- հանգստացնել լացը- հանգստացնել օրօրելով

236. Տրված բառերին ավելացնելով ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ե՞րբ, ո՞ւր հարցերին պատասխանող լրացումներ` կազմի´ր բառակապակցություններ:

Անհանգստանալ — անհանգստանալ չափից շատ, անհանգստանալ վախից

Սովորել — սովորել չափից շատ- սովորել ջանասիրաբար- սովորել միշտ- սովորել դպրոցում

Ուղևորվել- ուղևորվել արագ — ուղևորվել առավոտյան- ուղևորվել գյուղ

Կեղտոտվել — կեղտոտվել շատ- կեղտոտվել բակում խաղալիս,

.Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրի՛ր այնպես, որ տարբեր իմաստներ ունենան:

Անգղերի կռնչոցից վախեցած, ձիերը խլշեցին ականջները:

Անգղերի կռնչոցից, վախեցած ձիերը խլշեցին ականջները:

Ժայռի կատարին բազմած, արծիվն ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին:

Ժայռի կատարին բազմած արծիվն, ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին:

Այս անգամ ուրիշ կաս-կարմիր փողկապով էր, նոր ածիլված դեմքով անսովոր առույգ ու կենսուրախ:

Այս անգամ, ուրիշ կաս-կարմիր փողկապով, էր նոր ածիլված դեմքով, անսովոր առույգ ու կենսուրախ:

Տիկին Նվարդը` գլխին մի խայտաբղետ մեծ գլխարկ, ուրախ- ուրախ անցնում էր:

Տիկին Նվարդը, գլխին մի խայտաբղետ մեծ գլխարկ, ուրախ- ուրախ անցնում էր:

Օրիորդը գլուխը կախեց, մտածության մեջ ընկավ Սամվելը, նրա սիրելին փորձանքին էր ընդառաջ գնում:

Օրիորդը գլուխը կախեց մտածության մեջ ընկավ, Սամվելը` նրա սիրելին, փորձանքին էր ընդառաջ գնում:

Մանուկները գնում էին ծանոթ արահետով, որ տանում էր դեպի բուրգի քարանձավները, սիրելի և երկյուղալի վայրեր:

Մանուկները գնում էին ծանոթ արահետով, որ տանում էր, դեպի բուրգի քարանձավները, սիրելի և երկյուղալի վայրեր:

Երկու նոր տեքստ ստացի՛ր`

ա) երկրորդական նախադասությունները դերբայական դարձվածներ դարձնելով. բ) բարդ նախադասությունները երկուական նախադասություններ դարձնելով:

ժամանակին մարդը հրաժեշտ կտա ցամաքային այն միջավայրին, որտեղ ինքը մարդ դարձավ:

Արեգակնային լույսով ողողված հարթավայրերից ու բլուրներից կտեղափոխվի ծովի խորքը, որպեսզի ջրային էակների նման բնակվի ծովի հատակին կառուցված տներում:

Արեգակնային լույսով ողողված հարթավայրերից ու բլուրներից կտեղափոխվի ծովի խորքը, որպես ջրային էակների նման բնակվի ծովի հատակին կառուցված տներում:

Մարդկությանն այդպիսի ապագա է գուշակում օվկիանոսագետ ժակ Իվ Կուստոն, որը համաշխարհային հռչակ է ձեռք բերել:

Մարդկությանը լավ ապագա է գուշակում համաշխարհային հռչակ ձեռք բերած ժակ Իվ Կուստոն։

Չնայած որ հնազույն ժամանակներից նավերն ակոսում են օվկիանոսի մակերեսը, ջրային տարերքը մարդուն խորթ է մնացել:

հնազույն ժամանակներից նավերն ակոսում են ջրային տարերքը մարդուն խորթ է մնացած օվկիանոսի մակերեսը

Պրոֆեսոր Պիկարի որդին՝ ժան Պիկարը, որն իջավ օվկիանոսի ամենախոր անդունդ Մարիանյան իջվածքը, ծովի անդորրը խռովող միակ հանդուգն էր:

Պիկարի որդին՝ ժան Պիկարը, օվկիանոսի ամենախոր իջվացքը իջնող միակ հանդուգն էր։

Իսկ Կուստոն պնդում է, թե մարդը ջրի տակ ապրելուն կարող է վարժվել:

Կուստոն պնդում էր՝ մարդու ջրի տակ ապրելու վարժվելու մասին։

Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրի՛ր այնպես, որ իմաստները տարբեր լինեն:

Հայրն ու մայրը ողջունեցին մեզ, համբուրեցին շնորհավորեցին իրար:

Հայրն ու մայրը ողջունեցին, մեզ համբուրեցին, շնորհավորեցին իրար:

Հայաստանը, ուր որոշել էր գնալ մանուկ հասակից, չէր տեսել:

Հայաստանը, ուր որոշել էր գնալ, մանուկ հասակից չէր տեսել:

Նրանց ոտների տակ մի պահ մթագնում էին ձորերը, անտառները սևանում էին ամպերի արանքում բեկբեկված շողերի փայլի մեջ:

Նրանց ոտների տակ մի պահ մթագնում էին ձորերը, անտառները սևանում էին ամպերի արանքում բեկբեկված շողերի փայլի մեջ:

Խաղաղ գիշերվա մեջ, թույլ լույս արձակելով, երկու աստղ էր պլպլում Ծիծեռնավանքի ծուռ խաչի վրա:

Ծովափին կանգնած աղջիկը, հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին:

Ծովափին կանգնած՝ աղջիկը հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին:

Հայոց լեզու

1. Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՛ր նախադասություններն են փակագծերում գրված:

Փակագծերում են գրված այն նախադասությունները, որոնք հավելյալ տեղեկություն են տալիս ուրիշ նախադասության մասին։ 

Հռոմի ամենահին կամուրջը` փայտյա Pont-Sublicius-ը (հայերեն կլինի «Ցցաշեն կամուրջ»), առաջին քարե կամրջից համարյա հինգ հարյուր տարի առաջ է կառուցվել (մ. թ. ա. 625 թ. է բացվել): Այդ կամուրջը հավանաբար կրոնական նշանակություն է ունեցել, որովհետև նրա շինարարության մեջ մետաղե ոչ մի գերանակապ ու ոչ մի մեխ չի օգտագործվել: Իսկ Հռոմի առաջին հուշարձանը կերտվել է Պուբլիուս Հորացիուս Միակնանու պատվին (նրա սխրագործությունն էլ Հռոմի առաջին կամրջի հետ է կապված): Հարազատ քաղաքն էտրուսկների հարձակումից պաշտպանելիս նա իր սեփական մարմնով փակեց կամրջի ճանապարհը, մինչև որ ընկերներն այրեցին ցցասյուներն ու փայտամածը (այդ ժամանակներից ի վեր կամուրջների խորտակումը կազմում է ամեն մի «օրինավոր» պատերազմի անբաժան մասը): Երբ կամուրջն այրվեց, Պուբլիուս Հորացիուսը թռավ ջուրն ու կարողացավ նետերի տարափի տակ բարեհաջող հասնել յուրայիններին: Հերոսության համար նա այնքան հող ստացավ, որքան մեկ օրվա ընթացքում կարողացավ հերկել:

2.Բ խմբի նախադասություններն Ա խմբի նախադասություններին ավելացրո ´ւ և կետադրի՛ր (մի մասը` ստորակետերով, մի մասը` փակագծերով):

Ա. Արամը տանն սպասում էր: Ընկերը այլայլված քայլում էր անկյունից անկյուն: Տղայի այդ արարքի մասին ինձ պատմել էր նրա մայրը: Մարինեն գեղեցիկ ու պայծառ աչքեր ուներ: Վերջապես գործընկերս եկավ, և մենք միասին դուրս գնացինք: Աղջիկն անսպասելիորեն ժպտաց ու պարզեց ձեռքր: Բ. Ա՜յ քեզ զարմանալի պատմություն: Ես հենց նրան էլ սպասում էի: Վախից գլուխը կորցրել էր: Նրա հետ երեկ էի պայմանավորվել:

Նա զարմանալի պայծառ ժպիտ ուներ: Նրա անունը, պարզվեց, Մարինե է:

3.Բաց թողնված ստորակետերը կամ փակագծերը նշանակի՛ր:

Այս գիրքը, դու դեմ չես լինի չէ՞ կնվիրենք Գևորգին: Տատիկին ծաղիկներ կտանես, նա այնքա՜ն շոյված կզգա: Այդ նամակն ուղարկված էր ինքներդ, տեսաք լրագրում տպելու համար: Փոքրիկները խաղալիքից ու քաղցրավենիքից բացի, ինձ գոնե այդպես է թվում ուրիշ բան չեն էլ ուզում: Հանկարծ տեսավ իրենց հին, մի կողմի թեքված տունը, ի՜նչ անհոգ ու ուրախ էր ապրել այնտեղ և բակի ծեր թթենին

4.Կետադրի՛ր:

Պլատոնի Ատլանտիդան՝ ամենազարմանալի ու հանելուկային լեգենդներից մեկը ավելի քան երկու հագար տարի հուզում է մարդկությանը: Երկուսուկես հազարամյակ շարունակ վեճեր և ծավալվում Ատլանտիդսւյի՝ այդ առեղծվածային «երկրի» շուրջ, որտեղ հավանաբար պետք է փնտրել Արեելքի և Արևմուտքի խոշորագույն քաղաքակրթությունների արմատները: Սակայն այդ հեռավոր անցյալում, Հին Եգիպտոսի պատմության առաջին հայտնի շրջանից էլ  4-5 հազարամյակ առաջ ամեն ինչ անէանում է անգիտության մշուշում: Այդտեղ թափանցելը դեռևս անհնարին է օվկիանոսների ստորջրյա խորությունները, նույնիսկ քսանմեկերորդ դարի նախաշեմին շարունակում են մնալ մեր մոլորակի ամենաթույլ ուսումնասիրված բնագավառներից: Սակայն հետազոտությունների շրջանակը աստիճանաբար նեղանում է, քանի որ ծովային երկրաբաններն ավելի ու ավելի ակտիվորեն են թափանցում: Այնտեղ գլխավորն, իհարկե, դեռ առջևում է, չնայած Ատլանտյան օվկիանոսի երկրաբանական տարեգրության որոշ էջեր արդեն ընթերցված են: Պլատոնը գրում է, որ Ատյանտիդայի մասին լսել է իր պապից՝ Կրիտիոսից, իսկ վերջինս՝ «իմաստունների իմաստուն»: Սոլոնից դարավոր գաղտնիքը Սոլոնին են հաղորդել Նեղոսի դելտայում գտնվող Սաիս քաղաքի քուրմերը, դեռևս մ. թ. ա. վեցերորդ դարում: Սաիսի տաճարում պահպանված քրմական գրքերում գրառումներ են եղել մարդկության պատմության վաղեմի իրադարձությունների վերաբերյալ, որոնց մասին Հելլադայում չգիտեին կամ գուցե արդեն մոռացել էին: Այնտեղ եղել են գրառումներ նաև Հերակլեսյան սյուներից այն կողմ գտնվող ատլանտների հզոր տերության՝ Ջիբրալթարի նեղուցի, ատլանտների ու հին հելլենների միջև եղած պատերազմների, Ատլանտիդայի կործանման մասին:

306.Նախադասությունների մեջ անհարկի կրկնվող բառերն ու բառակապակցությունները փոխարինիր կա՛մ համապատասխան դերանուններով, կա՛մ հոմանիշենրով, կա՛մ էլ դո՛ւրս հանիր: Տրված և ստացված նախադասությունները համեմատի՛ր:

Նա արդեն պատկերացնում էր հոյակապ, մեծ գազանին, գազանի հետքից դատելով, պետք է որ մեծ գազան լիներ: Ըստ հնդկական հավատալիքների` մեհյանի շենքը համապատասխանում է մարդու մարմնին: Եվ եթե մեհյանի կառուցումը չի ավարտվել, կամ մեհյանի որևէ մասը վատ է կառուցվել, ապա կառուցողի մարմնի համապատասխան մասերը կհիվանդանան: Այդ սալերը, սալերից ամեն մեկը մի քանի տասնյակ տոննա է կշոում, դասավորված են կողք կողքի: Կարծես թե մի քանի տոննայանոց սալերը ոչ թե գահավիժել են վիթխարի բարձունքից, այլ ինչ-որ մեկի կողմից են շարվել: Սալերը նույնիսկ ավազի մեջ չեն թաղվել և նույնիսկ քերծվածքներ չունեն:

.Յուրաքանչյուր նախադասության իմաստն արտահայտի՛ր` քանի՛ ձևով կարող ես:

Անհույս գործ կլիներ թեկուզ մոտավորապես հաշվել, թե անիվը հայտնագործելու ժամանակվանից ի վեր մարդկությունն ինչքան ճանապարհներ է կառուցել: Թվում էր, թե հեծանիվ ունենայի, ամեն ինչ այլ կլիներ: Մի բիչ էլ բզբզացի հեծանիվիս վրա, բայց անօգուտ էր, չքշվեց: Տրոյական պատերազմից քսան տարի էր անցել արդեն, երբ Ոդիսևսը տուն վերադարձավ: Յոթանասուն տարի պահանջվեց, որպեսզի ամերիկյան փոստային գործակալությունը Ջեկ Լոնդոնին ընդունի որպես ականավոր գրող և նրա պատվին նամականիշ թողարկի: Սառան մեր հարևանի աղջիկն էր. մանկական ամենաքաղցր րոպեները միասին էինք անցկացրել: Ծովի հետ մտերիմ մարդը դժվար է համակերպվում ցամաքի կյանքին:

Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրի՛ր այնպես, որ տարբեր իմաստներ ունենան:

Անգղերի կռնչոցից վախեցած ձիերը խլշեցին ականջները: Ժայռի կատարին բազմած արծիվն ակնդետ նայում էր երկնի լազուրին: Այս անգամ ուրիշ կաս-կարմիր փողկապով էր նոր ածիլված դեմքով անսովոր առույգ ու կենսուրախ: Տիկին Նվարդը գլխին մի խայտաբղետ մեծ գլխարկ ուրախ- ուրախ անցնում էր: Օրիորդը գլուխը կախեց մտածության մեջ ընկավ Սամվելը նրա սիրելին փորձանքին էր ընդառաջ գնում: Մանուկները գնում էին ծանոթ արահետով, որ տանում էր դեպի բուրգի քարանձավները սիրելի և երկյուղալի վայրեր:

Միջանկյալ նախադասություններ

Արամը, մեր ուսուցիչներից մեկի որդին , նա իրեն խելոք չէ պահում։
Արամը իրեն խելոք չի պահում։

Արսենը, մեր աշակերտուհի Արմինեյի եղբայրը, այնքան էր փոխվել չճանաչեցինք։
Արսենը այնքան էր փոխվել չճանաչեցի։

Ուսուցիչը, նա երկար տարի է ինչ աշխատում էր այդ դպրոցում, բողոքում էր իր աշակերտական դասարանից
Ուսուցիչը բողոքում էր իր աշակերտական դասարանից։

Եվան, որպես համալսարանի լավագույն աշակերտուհի, հաղթեց համալսարանի օլիմպիադայում
Եվան հաղթեց համալսարանի օլիմպիադայում

Կրպակը, որը գտնվում էր գյուղի ներքևում, շատ համեղ հացաբուլկեղեն էր ստանում։
Կրպակը շատ համեղ հացաբուլկեղեն էր ստանում

Ռոզան, որը մասկակցում էր հայաստանի մրցումներին, գրավեց առաջին հորիզոնական։
Ռոզան գրավեց առաջին հորիզոնական։

ՄԻՋԱՆԿՅԱԼ ՆԱԽԱԴԱՍՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐ

ՄԻՋԱՆԿՅԱԼ ՆԱԽԱԴԱՍՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐ

Իրենց շարահյուսական դերով միջանկյալ նախադասությունները, նման լինելով միջանկյալ բառերին, տարբերվում են նրանով, որ ունեն ստորոգում, հնչերանգային ավարտվածություն և միտք արտահայտելու զանազան հնարավորություններ։

Միջանկյալ նախադասությունները հիմնականում հանդես են գալիս միջադաս և վերջադաս շարադասությամբ, կարող են լինել պարզ և բազմաբարդ։ Նրանք գործածվում են խոսողի ամենաբազմազան վերաբերմունքներն արտահայտելու, երևույթի մասին կողմնակի, լրացուցիչ տեղեկություններ հաղորդելու, այս կամ այն անդամի իմաստները, նախադասությունների մտքերը համակողմանիորեն լրացնելու, մեկնաբանելու, ճշտելու, օտար կամ բարդ, անհասկանալի մտքերն ու արտահայտությունները թարգմանելու-պարզաբանելու և այլ նպատակների համար։

Միջանկյալ նախադասություններն իրավացիորեն բաժանվում են 2 խմբի՝ միջանկյալ և ներդրյալ:

Միջանկյալ նախադասությունները, ճիշտ է, շատ թույլ, բայց, այնուամենայնիվ, քերականորեն կապված են հիմնական, ընդհանուր նախադասության, նրա այս կամ այն մասի հետ, սակայն որոշակի անջատական, համեմատաբար թույլ հնչերանգ ունենալով (անպայման կապված խոսողի վերաբերմունքի ու նպատակի հետ)՝ նրանք տրոհվում-կտրվում են շարահյուսական կոնկրետ պաշտոն ունեցող «մաքուր» քերականական միավորներից։ Արդ՝ ինչո՞ւ և ե՞րբ են կիրառվում միջանկյալ նախադասությունները։ Նրանք կիրառվում են, եթե գործածվում են նախադասության, նրա որևէ անդամի վերաբերյալ լրացուցիչ, կողմնակի, ճշտող մեկնաբանող և այլ տեղեկություններ տալու, ինչպես նաև խոսողի բազմազան վերաբերմունքներն արտահայտելու և, երկրորդ, բարդ նախադասությունը ոճական անհարթությունից զերծ պահելու համար։ Օրինակներ՝ Ինչպես հայտնի է^[1], երկրագունդը պտտվում է իր առանցքի շուրջը։ Երկրագունդը պտտվում է իր առանցքի շուրջը, ինչպես վաղուց արդեն հայտանի է: Երկրագունդը, ինչպես արդեն հայտնի է, պտտվում է իր առանցքի շուրջը։ Այս մարդը, ասում են, ժամանակին ղեկավարել է դիվիզիաներ, եղել հրամանատար։ Այս տարի, ինչ ուզում է թող լինի, պիտի մեկնեմ Մոսկվա՝ բուժվելու։ Նա գիշերով զգուշությամբ մտավ Մարգարիտի ննջասենյակը և, հասկանալի է, լույսը հանգցրեց, որպեսզի ոչ ոք չտեսնի իրեն։ Որքան ինձ հայտնի է, նա դեռ չի հանձնել ոչ մի քննություն։ Արամը, եթե կարելի է այսպես արտահայտել, դեռ հասու չէ՝ այդպիսի բարդ հարցեր լուծելու համար: Համազասպը, աստված ոչ անի, եթե իմանա քո գնալու մասին, ինձ կպատժի։ Արտեմը, ճշմարիտ է, լավ բանաստեղծ է, բայց շատ է տուրք տալիս վերացականությանը։

Միջանկյալ նախադասությունները առհասարակ գործածվում են ամենից շատ միջադաս և վերջադաս, քան առաջադաս շարադասությամբ։ Ընդ որում, նախադաս գործածվելիս ավելի ընդգծվում, որոշակիանում է նրանց քերականական դերը (Ինչպես գիտենք, այս կողմերում նա երևացել է…)։ Դժվար չէ նկատել, որ այսպիսի շարահյուսական միավորները, ինչպես վերը նշվեց, քերականական, հետևաբար և՝ հնչերանգային կապ ունենալով բուն նախադասության հետ, առնվում են ստորակետերի մեջ։

1.Ընդգծված մասերը նախադասություններից հանի՛ր: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու: Ստացված և տրված նախադասությունների արտահայտած մտքերը համեմատի՛ր:

Արտակը, նա արդեն մի շնորհալի երիտասարդ էր դարձել, հարգալից բարևեց բոլորին ու մոտեցավ հորը: — Արտակը հարգալից բարևեց բոլորին ու մոտեցավ հորը։
Հասմիկը, ճի՞շտ եմ հիշում դստերդ անունը, հիմա հավանաբար հասուն օրիորդ է: — Հասմիկը հիմա հավանաբար, հասուն օրիորդ է։
Զարմացած երեխան, ինչպե՛ս էին փայլում նրա մեծ-մեծ աչուկները, մոտեցավ արջուկին: — Զարմացած երեխան մոտեցավ արջուկին։
Մագաղաթյա մատյանը (նա բոլորովին չէր սպասում այդպիսի վախճանի) դրված էր սեղանին: — Մագաղաթյա մատյանը դրված էր սեղանին:

2.Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՛ր նախադասություններն են փակագծերում գրված:

Այն նախադասությունները, որոնք հավելյալ տեղեկություն են տալիս ուրիշ նախադասության մասին։ 

Հռոմի ամենահին կամուրջը` փայտյա Pont-Sublicius-ը (հայերեն կլինի «Ցցաշեն կամուրջ»), առաջին քարե կամրջից համարյա հինգ հարյուր տարի առաջ է կառուցվել (մ. թ. ա. 625 թ. է բացվել): Այդ կամուրջը հավանաբար կրոնական նշանակություն է ունեցել, որովհետև նրա շինարարության մեջ մետաղե ոչ մի գերանակապ ու ոչ մի մեխ չի օգտագործվել: Իսկ Հռոմի առաջին հուշարձանը կերտվել է Պուբլիուս Հորացիուս Միակնանու պատվին (նրա սխրագործությունն էլ Հռոմի առաջին կամրջի հետ է կապված): Հարազատ քաղաքն էտրուսկների հարձակումից պաշտպանելիս նա իր սեփական մարմնով փակեց կամրջի ճանապարհը, մինչև որ ընկերներն այրեցին ցցասյուներն ու փայտամածը (այդ ժամանակներից ի վեր կամուրջների խորտակումը կազմում է ամեն մի «օրինավոր» պատերազմի անբաժան մասը): Երբ կամուրջն այրվեց, Պուբլիուս Հորացիուսը թռավ ջուրն ու կարողացավ նետերի տարափի տակ բարեհաջող հասնել յուրայիններին: Հերոսության համար նա այնքան հող ստացավ, որքան մեկ օրվա ընթացքում կարողացավ հերկել:

3.Բ խմբի նախադասություններն Ա խմբի նախադասություններին ավելացրո ´ւ և կետադրի՛ր (մի մասը` ստորակետերով, մի մասը` փակագծերով):

Ա. Արամը տանն սպասում էր: Ընկերը այլայլված քայլում էր անկյունից անկյուն: Տղայի այդ արարքի մասին ինձ պատմել էր նրա մայրը: Մարինեն գեղեցիկ ու պայծառ աչքեր ուներ: Վերջապես գործընկերս եկավ, և մենք միասին դուրս գնացինք: Աղջիկն անսպասելիորեն ժպտաց ու պարզեց ձեռքր: Բ. Ա՜յ քեզ զարմանալի պատմություն: Ես հենց նրան էլ սպասում էի: Վախից գլուխը կորցրել էր: Նրա հետ երեկ էի պայմանավորվել:

Նա զարմանալի պայծառ ժպիտ ուներ: Նրա անունը, պարզվեց, Մարինե է:

304.Բաց թողնված ստորակետերը կամ փակագծերը նշանակի՛ր: Այս գիրքը դու դեմ չես լինի չէ՞ կնվիրենք Գևորգին: Տատիկին ծաղիկներ կտանես նա այնքա՜ն շոյված կզգա: Այդ նամակն ուղարկված էր ինքներդ տեսաք լրագրում տպելու համար: Փոքրիկները խաղալիքից ու քաղցրավենիքից բացի ինձ գոնե այդպես է թվում ուրիշ բան չեն էլ ուզում: Հանկարծ տեսավ իրենց հին, մի կողմի թեքված տունը ի՜նչ անհոգ ու ուրախ էր ապրել այնտեղ և բակի ծեր թթենին:

4.Կետադրի՛ր:

Պլատոնի Ատլանտիդան՝ ամենազարմանալի ու հանելուկային լեգենդներից մեկը ավելի քան երկու հագար տարի հուզում է մարդկությանը: Երկուսուկես հազարամյակ շարունակ վեճեր և ծավալվում Ատլանտիդսւյի՝ այդ առեղծվածային «երկրի» շուրջ, որտեղ հավանաբար պետք է փնտրել Արեելքի և Արևմուտքի խոշորագույն քաղաքակրթությունների արմատները: Սակայն այդ հեռավոր անցյալում, Հին Եգիպտոսի պատմության առաջին հայտնի շրջանից էլ  4-5 հազարամյակ առաջ ամեն ինչ անէանում է անգիտության մշուշում: Այդտեղ թափանցելը դեռևս անհնարին է օվկիանոսների ստորջրյա խորությունները, նույնիսկ քսանմեկերորդ դարի նախաշեմին շարունակում են մնալ մեր մոլորակի ամենաթույլ ուսումնասիրված բնագավառներից: Սակայն հետազոտությունների շրջանակը աստիճանաբար նեղանում է, քանի որ ծովային երկրաբաններն ավելի ու ավելի ակտիվորեն են թափանցում: Այնտեղ գլխավորն, իհարկե, դեռ առջևում է, չնայած Ատլանտյան օվկիանոսի երկրաբանական տարեգրության որոշ էջեր արդեն ընթերցված են: Պլատոնը գրում է, որ Ատյանտիդայի մասին լսել է իր պապից՝ Կրիտիոսից, իսկ վերջինս՝ «իմաստունների իմաստուն»: Սոլոնից դարավոր գաղտնիքը Սոլոնին են հաղորդել Նեղոսի դելտայում գտնվող Սաիս քաղաքի քուրմերը, դեռևս մ. թ. ա. վեցերորդ դարում: Սաիսի տաճարում պահպանված քրմական գրքերում գրառումներ են եղել մարդկության պատմության վաղեմի իրադարձությունների վերաբերյալ, որոնց մասին Հելլադայում չգիտեին կամ գուցե արդեն մոռացել էին: Այնտեղ եղել են գրառումներ նաև Հերակլեսյան սյուներից այն կողմ գտնվող ատլանտների հզոր տերության՝ Ջիբրալթարի նեղուցի, ատլանտների ու հին հելլենների միջև եղած պատերազմների, Ատլանտիդայի կործանման մասին:

5.Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրի՛ր այնպես, որ տարբեր իմաստներ ունենան:

Բերեցի շան համար կեր:

Բերեցի, շան համար, կեր:

Շահ ունենա սիրտը, կնվիրի այս տղան:

Շահ ունենա, սիրտը կնվիրի այս տղան:

Դու մեր ձորերից չես հեռանա չէ՞:

Դու մեր ձորերից չես հեռանա, չէ:

Երկնքում շողացող աստղերից մեկն ընկնում է:

Երկնքում, շողացող աստղերից մեկն ընկնում է:

Ով է տվել Ձե՞զ այդ՝ նամակը:

Հայոց լեզու

Լրացնել բաց թողնված տառերը՝ ր կամ ո.
Գալտւն է. կենսաթ…թի…, կա,..վ.. ան գարուն։ Մ…ափած բնությանը
դա+.թնամ I, դարդարկում դա…կա… գայնելտկ։ Կի…ճևրամ լսկամ է ա…ջի
ոԱնոցը. կագ…ի ա ա…յածի մռնչյունը. |պ…ծան ւրիղմի մեջ գորտերն են
կ…կ…ում։ Վերադառնում են ա…ագի|ներն ու կ…ունկները։ ԳԵւրերը հորդա–
նում են, փ…փ…ամ։ Թեև օդը դեռ սա…ս…ուն է, գո…շ, զանգա… ամպերը
հաճախ են պատում երկինքը, գ…գ…ում, անձրևում, միևնույնն է, տիեզերքն
ապ…ում է գարնանային հ…ճվանբ։ Ե…եսուն տարի այդպիսի սառնամանիքներ. մա…ախադ չէր եղել։
Եռօրյա դադարիդ հետո ամրոդամերձ հրապարակ են դուրս եկել զինավարժ պատանիները՝ հեծած ձիեր, որոնք կայտա… վրնջում են, և քամին փ…փ…ադնում է նրանդ քաշերը։ Մարտիկները կ…ունկներով խթանում
Են ձիերին, ստիպում սլանա)։ Պայ տա/։. Հովհաննեսը, կ…թնած պատին,
նայում է ու ք…թմնջում.

-Ախ դուք, բա…բա…ոսներ, անասունին խնայել չգիտեք։
Մ…թմ…թում է, բայդ և անբա/։.բա… ժպտում։ «Ի՜՜նչ կտ…իճներ են,–
խորհում է նա – ք…տնաջանորեն մարզվեդին։ Սիրտս մ…մ…ում է, որ փոխանակ կռթվելու, հայրենին շենադնհլու՝ մարտի են դուրս գալու»։
Իսկ տղաները, ամեն կա…գ մոռադած, թ…չում են ջրերի վրայով,
թ…ջփոմ, ուրախ հ…հ…ում։ Մերթ ա…շավում են՝ պա., կով դեմքը ծածկած,
մերթ պա…կում ձիու փորի տակ, ապա թամբի վրա թ…վ…ում. միմյանդ
գ…գ…ում, թե ով կլինի հաղթողը։ Ադամն ա…շավում է՝ ինչ-որ երգ մ…մ…ա–
լով, Գներդ խոժոռ, հայադբն ուղղած ընկերներին, խոշո… ձեռքերում տա–
պա…, դիտում է մրդույթը։
Վարժանքը կշարունակվեր, եթե հրապարակ չմտներ մի շքեղ կա…ք։

3.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևերով գրի՛ր փակագծում դրված բայերը:

…ձայնը գլուխն էրգցում: (երգել- ե՞րբ) Ձիու սիրտը պայթել էր քուռակի համար…: (վախենալ-ինչի՞ց) Թեյը…թափեց: (տանել-ե՞րբ) Կենսախինդ մարդիկ վախենում են լուրջ կամ տխուր կամ ծանր…: (երևալ-ինչի՞ց) Ու Մոսկվա- առաջ մի երկու օրով ման է գալիս հարազատ վայրերում: (գնալ-ինչի՞ց)

Մեղր… մի կաթիլ գետին թափեց: (լցնել-ե՞րբ):

4.Տեքստը համառոտի՛ր՝ դարձնելով այն կարճ (3-4 նախադասությունից կազմված) հաղորդում՝ ստեղծված նոր սարքի մասին: Տրված և ստացված տեքստերը համեմատի՛ր: Մարդիկ ուզում են իրենց կյանքը հեշտացնել ու հետաքրքիր դարձնել: Նրանք անընդհատ մտածում են՝ ինչպե՛ս անեն, որ իրենց անհրաժեշտ իրերը միշտ իրենց մոտ լինեն: Եվ քանի գնում, անհրաժեշտ առարկաների ցանկն ավելանում է: Ճապոնական մի ֆիրմա սկսել է

գրպանի հեռուստացույց արտադրել: Տեսնո՞ւմ եք, թե ուր է հասել մարդու պահանջը: Նոր սարքն ընդամենը երեք հարյուր հիսուն գրամ է կշռում: Այսինքն՝ երկու խնձորն ավելի ծանր կարող է լինել, քան այդ հեռուստացույցը: Դա շատ փոքր մարտկոցների օգնությամբ ինը ժամ անընդմեջ կարող է աշխատել: Հարմար է, չէ՞, գրպանում այդպիսի առարկա ունենալը. էլ ոչ շտապել է պետք ու ոչ էլ հուզվել: Որտեղ էլ լինես, սիրած ֆիլմը կամ հետաքրքիր հաղորդումը կդիտես:

1.Գրի՜ր մտքերդ ՝ընտրելով թեմաներից որևէ մեկը․

Եղեք ազնիվ,բաց ու բարի

Չորս զվարճալի փաստ իմ մասին

Կյանքի ամենակարևոր դասը